Giải quyết vấn đề cần kỹ năng gì

1:05, 29/07/2018

Giải quyết vấn đề cần kỹ năng gì

Tầm quan trọng kỹ năng giải quyết vấn đề

Bạn cứ thử nghĩ mà xem, cuộc sống của chúng ta là một chuỗi của “Gặp vấn đề” và “ Kỹ Năng Giải quyết vấn đề”. Khi đói ta tìm thức ăn tọng vô họng để giải quyết vấn đề đói. Khi mệt ta nghỉ ngơi. Khi nhà bẩn, ta lau nhà. Khi quần áo bẩn, ta giặt. Khi có khách, ta tiếp khách. Ta làm bố hay mẹ là nhằm giải quyết các vấn đề của những đứa trẻ.

Ở công ty, ta được thuê để giải quyết một nhóm các vấn đề mang tính lặp đi lặp lại nào đó. Chúng ta chấp nhận giải quyết các vấn đề ở công ty nhằm có khoản thu nhập để giải quyết các vấn đề khác. Nếu như bạn không có vấn đề nào cần giải quyết thì bạn cũng không cần đi làm thuê để kiếm thu nhập. Tương tự nếu ông chủ không có vấn đề nào cần giải quyết thì cũng không thuê bạn để mất tiền làm gì.

Tiền bản chất là phương tiện trao đổi. Tiền có thể mua được rất nhiều thứ nhờ vậy tiền cũng có thể giải quyết nhiều vấn đề khác nhau. Đơn cử, nếu như bạn đói thì bạn có tiền để mua thức ăn, bạn có quyền mua các loại thức ăn khác nhau tùy vào sở thích. Nhưng nếu như người ta trả lương cho bạn bằng bánh mỳ thì bạn chỉ có bánh mỳ mà ăn thôi (trừ khi bạn đem bán nó đi để có tiền mua thứ khác)

Nhưng vấn đề thường lại đi kèm với rủi ro, nó không đơn thuần chỉ cần sự cố gắng của bạn. Chính vì vậy người ta rất ngại gặp vấn đề.

Cô bán hàng trong siêu thị điện thoại di động ước gì khách hàng dễ tính, vào xem rồi mua ngay. Anh bán bảo hiểm ước khách hàng ùn ùn tới mua mà anh chẳng cần gọi điện, hoặc gọi cái khách đồng ý ngay. Anh công nhân lái cẩu ước cho cái cần cẩu hoạt động trơn tru, không bao giờ đổ. Anh lái xe ước đường nào cũng là đường cao tốc và chỉ có mình anh trên đường.

Anh sửa máy tính ước máy tính không bao giờ hỏng hoặc hỏng lỗi nhẹ để anh có thể sửa dễ dàng. Cô kế toán ước mọi số liệu phải chuẩn chỉ, đầy đủ hóa đơn chứng từ. Anh thủ kho ước có một cái kho sạch sẽ, rộng rãi, tự động quản lý bằng phần mềm. Anh ở phòng nhân sự ước người ta ùn ùn tới nộp đơn xin việc.

Bà mẹ ước con mình ngoan ngoãn, bảo gì nghe đấy. Ông bố ước cho thằng cha hàng xóm đừng có bao giờ xăm xoi vợ mình. Ông con ước chỉ cần xin tiền là bố mẹ cho ngay. Con chó ước đói là có xương ngay trước mặt. Con chuột ước người ta nhét thức ăn vào tổ của nó hàng ngày.

Tóm lại chúng ta đều ước bỏ sức ra thì ít mà thu lại thì nhiều. Công việc lương cao mà lại nhàn hạ, ít áp lực, chủ động về thời gian, ổn định lâu dài. Nhưng hãy tưởng tượng thế này:

Nếu như việc bán bảo hiểm chi đơn giản là nhấc máy lên gọi và khách hàng đồng ý ngay thì người ta sẽ trả lương cho anh bán bảo hiểm bao nhiêu? Chắc bằng một cô văn thư.
Nếu như việc lái xe chỉ là lái trên đường cao tốc rộng rãi, chẳng có gì khó khăn, chỉ là giữ nguyên tay lái thì người ta sẽ trả cho anh lái xe bao nhiêu tiền? Chắc chỉ hơn anh bảo vệ quán nét một ít.
Nếu như có một công việc nào đó nhàn hạ thì người ta có trả lương cho bạn cao không? Chắc là vị trí như vậy giờ ngày càng hiếm hoi ngay cả trong môi trường nhà nước.

Vậy ta đi tới một kết luận là:

Mỗi vị trí công việc nào đó đều có một danh sách các vấn đề phải giải quyết. Chúng ta chỉ có một lựa chọn là đương đầu và giải quyết nó.
Nếu như lâu rồi bạn chẳng có vấn đề nào cần giải quyết thì rất có khả năng bạn sắp bị đuổi việc. Tách công việc ra khỏi một cá nhân là bước chuẩn bị của người quản lý khi muốn cho ai đó nghỉ việc.
Vấn đề càng không có quy chuẩn thì lương sẽ càng cao. Vị trí công việc có chức vụ càng cao thì vấn đề càng không có quy chuẩn. Ví dụ một anh sửa máy tính lương sẽ không thể cao bằng một anh trưởng nhóm quản lý những người sửa máy tính.
Khả năng giải quyết vấn đề là một loại năng lực. Càng lên cao thì càng đòi hỏi khả năng cao. Muốn thăng tiến thì phải gia tăng khả năng năng giải quyết vấn đề. Rõ ràng là vấn đề gặp phải của anh nhân viên sẽ nhỏ hơn so với vấn đề mà anh quản lý cấp trung phải đối đầu và càng nhỏ hơn so với một ông giám đốc điều hành.

Rút cục ta cũng hiểu là mỗi vị trí trong một công ty là để giải quyết một nhóm vấn đề nào đó. Một bản mô tả công việc của mỗi vị trí thực tế là chỉ nêu được đầu mục Công việc và Trách nhiệm mà không chi tiết tới các vấn đề gặp phải khi thực hiện công việc. Những công việc mà có thể quy trình hóa thì rồi lúc nào đó sẽ biến mất giống như việc TP bank đưa vào sử dụng máy giao dịch viên điện tử thay cho nhân viên giao dịch.

Bạn có thể thắc mắc là vấn đề đôi khi là do chính người làm tạo ra chứ? Ví dụ nếu như anh nhân viên cẩn thận không đánh mất hóa đơn thì giờ anh không phải giải quyết vấn đề mất hóa đơn. Nếu như anh lái xe cẩn thận hơn thì đã không va vào vỉa ba toa và giờ phải ngồi đợi người ta tới cẩu xe. Nếu như cô thủ quỹ không đếm nhầm tiền thì giờ không phải lo tìm xem rút cục là đã đếm nhầm trong giao dịch nào. Nếu như anh nhân sự đủ năng lực tuyển đúng ứng viên thì giờ không phải lo làm thể nào đuổi anh đó đi nhằm kiếm anh mới.

Những tình huống như trên thì đó là do người làm tạo ra vấn đề, nó xuất phát từ chủ quan người làm, từ bản thân năng lực của họ. Người ta thuê anh để giải quyết vấn đề chứ không phải để tạo ra vấn đề. Sớm muộn gì người ta cũng đuổi anh.

Vấn đề phải đến từ khách quan của người thực hiện mới gọi là vấn đề. Làm thế nào để thuyết phục một ông khách cực khó tính. Làm thế nào để đảm bảo an toàn cháy nổ khi mà diện tích kho thì nhỏ, hàng hóa dễ cháy. Làm thế nào để thực hiện tốt được công việc với chỉ từng đó con người, từng đó tiền, từng đó thời gian. Chúng ta thường xuyên phải đối diện với tình huống tiêu chuẩn hoàn thành thì cao trong khi nguồn lực thì hữu hạn. Chẳng bao giờ có chuyện thừa mứa nguồn lực.

Vấn đề luẩn khuất khắp nơi, còn sống là chúng ta còn phải đối đầu và giải quyết vấn đề. Một công ty càng nhiều vấn đề thì càng có nhiều cơ hội cho việc thể hiện giải quyết vấn đề để từ đó có thu nhập cao và khả năng thăng tiến. Một công ty càng ít vấn đề (nhờ quy trình chuẩn mực, môi trường KD cực thuận lợi, nguồn lực mạnh,,…) thì bạn càng ít cơ hội để thể hiện khả năng giải quyết vấn đề từ đó vị trí của bạn cũng sẽ dễ tuyển do vậy lương sẽ thấp và không có khả năng thăng tiến.